تغذیه و درمان بیماری کبد چرب

کبدچرب

کبد چرب حاصل تجمع و نفوذ چربی در سلول­های کبدی است. مقدار چربی کبد در حالت طبیعی کمتر از 5 گرم به ازای 100 گرم وزن کبد می­باشد، هرگاه مقدار چربی کبد از 5 درصد وزن آن بیشتر شود، به این حالت کبد چرب گفته می­شود.

 

تشخیص کبد چرب:

با شرح حال بیمار، آزمایش خون ( افزایش آنزیم­های کبدی)، سونوگرافی و سی تی اسکن از کبد است. در سونوگرافی کبد، درجه چربی کبد مشخص می­شود و به سه درجه تقسیم می­شود: کبد چرب درجه 1(خفیف)، کبدچرب درجه دو (متوسط)، کبدچرب درجه 3 (شدید). روند تخریب و بازسازی سلولهای کبدی در مرحله التهاب کبد شروع می­شود، اگر تخریب و بازسازی مدت زمان زیادی ادامه پیدا کند و یا شدت تخریب سلولهای کبد بالا باشد، کبد سیروزی شده و بعد از مدتی از کار می­افتد.

کبد چرب به دو نوع الکلی و غیرالکلی تقسیم می­شود:

 

کبد چرب الکلی:

این بیماری به دلیل مصرف دراز مدت الکل به وجود می­آید. در اثر مصرف الکل، کبد بیش از بقیه اندام­ها مورد آسیب قرار گرفته و ملتهب می­شود. التهاب کبد در دراز مدت باعث به وجود آمدن کبد چرب الکلی می­شود. درمان کبدچرب الکلی درمرحله اول قطع مصرف الکل است.

کبد چرب غیر الکلی:

چاقي، افزايش قند خون (ديابت نوع دو) و افزايش چربي­های خون از جمله مهمترين علل بروز کبد چرب غيرالکلي هستند

مطالعات نشان داده­اند که بيشتر از ۷۵ درصد افراد چاق مبتلا به

  بيماري کبد چرب غیرالکلی  هستند.

از جمله ديگر عوامل خطر اين بيماري می­توان به افزايش سن، سابقه خانوادگي، سوء تغذيه، کاهش وزن شديد، مصرف بعضی داروها مانند گلوکوکورتيکوئيدها[1] متوترکسات و برخي بيماري­ها نظير بيماري التهابي روده اشاره کرد. در برخي مطالعات بين بروز اين بيماري با دريافت زياد چربي­های اشباع يا کربوهيدرات­هاارتباط مستقیمی مشاهده شده است.

سبک زندگي سالم اولين و مهم ترين روش درماني در اين بيماري محسوب می­شود. کاهش تدريجي وزن و افزايش فعاليت بدني روش درماني معمول بيماري کبد چرب غيرالکلي هستند و استفاده از اين روش­های درماني منجر به بهبود آنزيم­های کبدي، کاهش تجمع چربي در کبد و در بعضي موارد کاهش درجه التهاب کبد می­شود. رعايت رژيم غذايي کم چرب نسبت به رژيم غذايي پرچرب، ميزان چربي موجود در کبد را کاهش می­دهد. به بيماراني که ميزان زيادي گوشت، به خصوص گوشت­های قرمز و فرآوري شده، مصرف می­کنند، توصيه می­شود گوشت کمتري دريافت کنند و دريافت ماهي را افزايش دهند. کاهش مصرف فست فودها نيز به رژيم غذايي سالم کمک می­کند. بعضي از انواع چربي­هامی­توانند در کبد چرب نقش محافظتي داشته باشند که مهم ترين آنها اسيدهاي چرب امگا ۳ است که مهم ترين منبع آنها روغن ماهي است. اين اسيدهاي چرب باعث افزايش حساسيت به انسولين، کاهش تري گليسريد کبدي، کاهش ميزان آنزيم­های کبدي در سرم و کاهش التهاب کبد می­شوند. از ديگر منابع غذايي مفید اسيدهاي چرب چند باندي غيراشباع هستند که می­توان به گردو، دانه آفتابگردان، دانه کنجد، کره بادام زميني، روغن زيتون، ماهی ساردين و لوبياي سويا اشاره کرد. روغن زیتون یکی از منابع عمده اسید اولئیک ( اسید چرب غیر اشباع با یک باند دوگانه)